Page 109 - Ebook
P. 109
ุ
1. ความชุกและอุบัติการณของรากฟนผ โดยปกติในการศึกษาทางระบาดวิทยา มักจะวัดความชุกในการศึกษา
ื
ี
ภาคตัดขวางเพ่อประเมินการมีอยูของโรคในกลุมประชากรท่สนใจเพื่อเปนขอมูลพื้นฐานในการหาสาเหตุของโรค
และวางแผนการใหบริการหลายๆ การศึกษา ไดรายงานความชุกของรากฟนผุในกลุมตางๆ เชน
(8)
ี
ความชุกของรากฟนผุในกลุมผูสูงอายุท่พึ่งตนเองได ความชุกของรากฟนผุในกลุมผูใหญในเขตเมืองและเขตชนบท
ี
ึ
โดยจะพบความชุกสูงในกลุมผูสูงอายุท่มีภาวะออนแอหรือผูสูงอายุภาวะพ่งพิง สวนการวัดอุบัติการณของรากฟนผ ุ
(9)
ี
ึ
ี
ี
เปนการวัดสัดสวนของคนท่มีรากฟนผุเกิดใหมในชวงระยะเวลาหน่ง ขณะท่จำนวนรากฟนผุท่เพ่มข้น
ึ
ิ
(root caries increment) เปนการวัดจำนวนของดานของรากฟนท่ผุใหมในระยะเวลาท่สนใจ การวัดอุบัติการณ
ี
ี
ิ
ี
และจำนวนรากฟนผุท่เพ่มข้นมักจะใชวัดในการศึกษาที่มีการติดตามผลในระยะยาว เชน การศึกษาในรูปแบบ
ึ
cohort study หรือการศึกษาทางคลินิก (clinical trial) หรือการศึกษาเชิงทดลอง (experimental study)
การวัดอุบัติการณไมนิยมใชในการเปรียบเทียบระหวางกลุมเปาหมายเหมือนการวัดความชุก
2. Root decayed and filled root surfaces (RDFS) เปนการวัดขนาดของรากฟนผุโดยคำนวณจาก
ื
ผลรวมของจำนวนดานของรากฟนที่ผุ (decayed) และจำนวนดานของรากฟนท่ไดรับการอุดแลวเน่องจากผ ุ
ี
ี
(filled) เหมือนดัชนี DMFS ของสวนตัวฟนในการศึกษาระบาดวิทยามักจะรายงานคาเฉล่ยของดานรากฟนที่ผุ
ั
ื
และรากฟนที่อุดในกลุมประชากรตางๆ เพ่อบงบอกถึงความรุนแรงของรอยโรคในกลุมประชากรน้นๆ
(8)
ี
ึ
ี
ในบางการศึกษาใชการวัดขนาดรากฟนผุท่เพ่มข้นโดยใชคา RDFS ของวันท่ติดตามลบดวยคา RDFS ของวัน
ิ
ที่เริ่มตน (10)
(11)
3. Root caries index (RCI) พัฒนาขึ้นโดย Katz ในป 1980 โดยปกติในการพิจารณารากฟนผ ุ
ี
จะพิจารณาในฟนที่มีการรนของเหงือก ดัชนีน้เปนการวัดรอยละของจำนวนรากฟนท่ผุจากจำนวนรากฟน
ี
ั
ท้งหมดท่มีการรนของเหงือก ใชหลักการของฟนท่มีโอกาสเส่ยงตอการเกิดรากฟนผุ หากมีการเผยผ่งของรากฟน
ึ
ี
ี
ี
ึ
วัดเปนสัดสวนของรากฟนผุตอจำนวนรากฟนท่เผยผ่งทั้งหมด ซ่งแตกตางจากหลักการคิดคาเฉล่ยผุ อุด ถอน
ึ
ี
ี
ึ
ี
(DMF) ท่ไมไดบงบอกโอกาสเสี่ยงตอโรคฟนผุ การรายงาน Root caries index (RCI) ไดกลายมาเปนหน่งใน
ี
มาตรฐานการวัดความชุกของรากฟนผุ ดัชนีน้ไดตรวจรากฟน 4 ดาน ไดแก ดานใกลกลาง ดานไกลกลาง
ดานแกม ดานลิ้น ทั้งฟนบน และฟนลาง
106 107