Page 25 - Ebook

ี
อุบัติการณสะสม หรือ สัดสวนอุบัติการณ เปนดัชนีท่ใชวัดในประชากรปดที่มีความเส่ยงตอการเกิดโรค
ี
ในระยะเริ่มตน ไมมีการเคลื่อนยายเขาหรือยายออกของประชากรในชวงระยะเวลาที่ศึกษาหรือติดตามผล

ี
ื
เพราะจะทำใหคาของดัชนีไมเปนไปตามความจริง คาน้ไมมีหนวยเน่องจากเปนคาสัดสวน คาจะอยูในชวง 0-1
3. อัตรา (Rates)

เปนการเปรียบเทียบจำนวนความถี่ของโรคหรือเหตุการณที่เกิดขึ้นตอหนวยประชากรที่ไดเฝาสังเกต
ี
ี
ในชวงระยะเวลาท่กำหนด เชน อัตราตายของทารก (infant mortality rate) ไดแก จำนวนเด็กทารกท่ตาย
ภายในปแรกของชีวิตตอจำนวนเด็กเกิดมีชีพ 1,000 คน
ี
อัตรา (rates) ถูกนำมาใชนอยในการวัดโรคในชองปาก จะใชในกรณีท่วัดอุบัติการณของโรคฟนผุ

ี
(caries incidence) ในระยะเวลาท่ศึกษาทางคลินิก อัตราอุบัติการณ (incidence rate or Person-time
rate or incidence density) หมายถึง จำนวนผูปวยใหมท่เกิดข้นตอหนวยประชากรท่เฝาสังเกตในชวง
ี
ึ
ี
ึ
ระยะเวลาที่กำหนด เปนมาตรการวัดโดยมีจำนวนผูปวยใหมท้งหมดที่เกิดข้นเปนตัวเศษและระยะเวลารวม
ั
ี
ี
ั
ท้งหมดท่เฝาสังเกตในแตละบุคคลเปนตัวหาร หรือ ใชจำนวนประชากรกลางปเปนตัวหารแทน อัตราน้ไดขอมูล
จากการศึกษาประชากรระยะยาว ติดตามเฝาสังเกตแตละคนตามจำนวนบุคคล-เวลาทั้งหมด ทำการศึกษาไดท้ง ั
ในประชากรปดหรือประชากรเปดโดยมีการยายเขาหรือยายออกได คาน้มีหนวยเปน จำนวนตอบุคคล-ป
ี

คาจะอยูในชวง 0-infinity

4. ดัชนี (Index)

ใชในการบันทึกการมีอยูของโรค (presence) และความรุนแรงของโรค (severity) ซ่งเปนสเกล
ึ
บอกระดับของโรคจากต่ำสุดไปสูงสุด คะแนนของดัชนีตางๆ จะมีหลักในการประเมินเฉพาะแตละดัชน ี

ึ
ี
ซ่งอาจรายงานเปนคะแนนรายบุคคลหรือเปนคาเฉล่ยของประชากรได หรืออาจใชเปรียบเทียบระหวาง
ี
บุคคลหรือกลุมคนได นอกจากน้ คะแนนของดัชนี อาจเปนคาทศนิยมได เชน คา plaque index เทากับ 1.2

สวนใหญดัชนีในทางระบาดวิทยาในชองปากมักจะใหขอมูลเปนมาตราเรียงจัดลำดับ (ordinal scale)

ี
ซ่งจะดีกวามาตรานามบัญญัติ (nominal scale) บางดัชนีใชประเมินโรคท่เปล่ยนแปลงกลับได (reversible)
ี
ึ
ี
ี
เชน โรคเหงือกอักเสบ หรือ ใชประเมินโรคท่เปล่ยนแปลงกลับไมได (irreversible) เชน โรคฟนผุ หรือ การสูญเสีย
ื
ื
เน้อเย่อ

22